2019 Toruń Ciechocinek Kruszwica Inowrocław

Długi weekend na Kujawach.


Wypad na długi weekend do jednej z ważniejszych dzielnic i księstw średniowiecznej Polski to
naprawdę wartościowo spędzony czas.

Wszyscy słyszeli o Mysiej Wieży w Kruszwicy, romańskich kolumnach w Strzelnie, bitwie pod Płowcami, bitwie pod Koronowem czy przywileju chełmińskim. A przecież to nie jedyne pamiątki średniowiecza w regionie kujawsko-pomorskim! Wspaniałe zabytki romańskie pamiętają pierwsze wieki państwa polskiego, którego centralnym ośrodkiem był rejon obejmujący Pałuki i Kujawy. Niektórzy mówią, że ten teren to kraina mlekiem i miodem płynąca (kiedyś tak było na pewno).
Jest to ciekawy region pod względem etnograficznym i historycznym. Kujawy to przede wszystkim przepiękne nizinne krajobrazy - wzgórza morenowe, pasma wydm, parki i rezerwaty przyrody, piękne jeziora, pola i łąki wijące się wzdłuż dolin rzecznych. Ze względu na to, że na Kujawach występują najbardziej urodzajne spośród gleb - czarnoziemy, region ten bywa nazywany polskim spichlerzem. Kujawy należą do najbardziej wyrazistych i jednocześnie najbardziej tradycyjnych regionów Polski. Posiadają charakterystyczne budownictwo, gwarę, stroje, zwyczaje i obrzędy.

Co tam robić w długi weekend ? Proponuję wycieczkę do czterech miast Kujaw:       
Ciechocinka
               Torunia
                       Kruszwicy
                                 Inowrocławia

Historyczną stolicą Kujaw - dawnego terytorium Goplan i Polan była Kruszwica, można więc zacząć od niej.

Historia miasta nierozerwalnie łączy się z początkami polskiej państwowości, ale już znacznie wcześniej istniały tutaj osady ludzkie, o czym mówią badania archeologiczne. Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej Kruszwicy sięgają epoki kamienia, czyli około 10 tys. lat p.n.e.
W wiekach od VIII do X gród kruszwicki był ośrodkiem plemiennym Goplan.
W pierwszych wiekach naszej ery przez tereny Nadgopla przebiegał "szlak bursztynowy" - jedna z najważniejszych dróg handlowych starożytnego świata, wiodąca z Cesarstwa Rzymskiego w głąb Europy. Wczesnośredniowieczne osadnictwo na zachodnim brzegu Gopła datuje się na przełom VI/VII wieku. Wówczas Kruszwica była ośrodkiem o dużym znaczeniu gospodarczym i strategicznym.

Proponuję zajrzeć na górującą nad miastem samotnie stojącą 32-u metrową Mysią Wieżę, która jest jedynym pozostałym elementem zamku obronnego zbudowanego przez Kazimierza Wielkiego ok. 1350 roku. Zamek był warownią na pograniczu polsko – krzyżackim. Po upadku zakonu krzyżackiego stał się on siedzibą kruszwickiej kasztelanii i starostwa. Warownia została zniszczona przez Szwedów w 1657 r. zaś pozostała Mysia Wieża od 1895 r. jest atrakcją turystyczną Kruszwicy i punktem widokowym.
Jej nazwę tłumaczy legenda, wg której król Popiel wraz z rodziną został zjedzony przez mściwe myszy. Inni uważają, że nazwa pochodzi od rodu Myszków, którzy panowali tu nad ludem goplańskim. Jest jeszcze inna wersja, która głosi, że nazwę tę przynieśli ze sobą Krzyżacy. Widzieli oni w tej wieży Mysią Wieżę w Bingen na wyspie rzeki Ren.

Dziś poza "mysią wieżą" zachowały się tylko przylegające do niej krótkie odcinki muru obwodowego oraz  szczątki murów rozrzucone po wzgórzu zamkowym.

Most zwodzony prowadzący do zamku

Most zwodzony

Wieża została w 2017 r odrestaurowana i można się na nią wspiąć po krętych schodach. Z góry rozpościerają się piękne widoki na miasto i jezioro Gopło.

Widok z Mysiej Wieży

Niedaleko od wieży znajduje się kolegiata św. Piotra i Pawła zbudowana w latach  1120–
1140 w stylu romańskim. Jest pięknie zachowana, warto tam zajrzeć.
Znajduje się na końcu ulicy Kolegiackiej. Ta romańska kolegiata wzniesiona została na planie krzyża łacińskiego. Zbudowana została z ciosanego granitu oraz z piaskowca. Kościół ten wzmiankowany był w księgach w 1185 roku, być może pełnił wtedy funkcję kościoła katedralnego. Ścianę południową kolegiaty zdobią piękne portale romańskie wykute w piaskowcu, na które składają się kolumienki połączone arkadą.

Wnętrze świątyni jest surowe. Na uwagę zasługują dwie chrzcielnice: granitowa z XII wieku oraz wykonana w piaskowcu z XI wieku oraz płyta nagrobna Zofii Oporowskiej. W prezbiterium kolegiaty wisi kopia obrazu z XVIII wieku przedstawiająca zapewne pierwszych biskupów kujawskich. Na cmentarzu przylegającym do kolegiaty wystawiono pomnik uczestnikom Powstania Wielkopolskiego z lat 1918 – 1919.

Kruszwica nie jest dużym miastem, ma ok 10 tys mieszkańców. Jej centrum to całkiem elegancki rynek, w którego zachodniej części stoi kościół św. Teresy, zbudowany 1922 roku.

Z Kruszwicy do Inowrocławia jest tylko 17,5 km, a warto zahaczyć o to miasto.
Kierujemy się na Park Solankowy i Tężnię.

Park solankowy

Miasto uznawane jest za stolicę Kujaw Zachodnich. W Inowrocławiu funkcjonują sanatoria, domy uzdrowiskowe i zaskakująca (inna niż w Ciechocinku) tężnia solankowa, i jest  to druga po względem wielkości tężnia uzdrowiskowa w Polsce.

Powstanie uzdrowiska w Inowrocławiu związane jest z istnieniem pod miastem wysadu solnego i uruchomieniem kopalni soli. Na źródła solanki natrafiono w 1835 r. w czasie wiercenia studni na głębokości 25 m. W 1873 r. powstała kopalnia i warzelnia soli. Położenie miasta na dużym podziemnym wysadzie solnym sprawia, że na jego obszarze występują liczne źródła wód słonych. Pierwszy zakład kąpielowy w Inowrocławiu powstał w 1875 r. z inicjatywy dr Zygmunta Wilkońskiego. Znaczny rozwój uzdrowiska nastąpił w okresie międzywojennym. Dzisiaj należy ono do największych na nizinach w Polsce. Miasto określane jest „miastem na soli”.

Tężnie w Inowrocławiu

Inowrocławska tężnia nasycając powietrze jodem stanowi naturalne inhalatorium o szerokich właściwościach terapeutycznych. Przebywanie w okolicy tężni pomaga osobom chorym na nadciśnienie tętnicze, choroby układu oddechowego oraz stany ogólnego wyczerpania. Pobyty w pobliżu tężni zaleca się również osobom zdrowym. Wdychanie powietrza przesyconego minerałami wzmacnia odporność i zabezpiecza przed chorobami. Tutejsze solanki jodo-bromowe mają dużą zawartość soli potasu i magnezu oraz wysokie stężenie (ok. 3,2% – jedne z najsilniejszych w Europie), a także solanki gorzkie, podobne do solanek w Karlovych Varach, o stężeniu soli 0,4–1,6%.

Tężnia jest całkiem spora i ciekawa architektonicznie. Solanka spływa po drewnianej konstrukcji wypełnionej tarniną. W ten sposób powstaje aerozol, który należy wdychać, jednak zaleca się wdychanie nie dłużej niż przez 30 minut. Można po prostu tu przyjść, pospacerować lub usiąść na ławeczce i oddychać.  Najlepiej przychodzić kiedy jest ładna, słoneczna pogoda, gdyż wtedy intensywność parowania jest wysoka. Co ciekawe, tężnie służyły w przeszłości do uzyskiwania soli kuchennej, obecnie to już tylko potężne inhalatoria w kurortach.

Tężnia solankowa znajduje się na terenie bardzo ładnego Parku Solankowego liczącego 85 hektarów. Ogrody zapachowe, ukwiecone aleje oraz stawy tworzą tutaj niepowtarzalną atmosferę wyciszenia i spokoju. Na wejściu czekają kolorowe parasole a po wejściu wita piękny kwietny dywan.

Park Solankowy to wymarzone miejsce na odpoczynek. Można spacerować albo jeździć na rowerze. Są tu korty tenisowe, siłownia zewnętrzna, plac zabaw dla dzieci i park linowy. Można odpocząć na piaszczystej plaży albo przejść się aleją dębów, gdzie znane osobistości sadzą drzewa na pamiątkę swojego pobytu. Można też wejść do kawiarni na kawkę. Park Solankowy jest bogato zadrzewiony. Rosną tu m.in. klony, jesiony, kasztanowce, lipy, jawory, dęby, platany, sosny i drzewa rzadko spotykane (wierzba nadmorska). Są wśród nich liczne pomniki przyrody.

Patronką Inowrocławia jest Królowa Jadwiga, a jej pomnik znajduje się na Rynku. Warto tam zajrzeć by obejrzeć podświetlaną fontannę i figury żaków.

Z Inowrocławia do Torunia jest całkiem blisko. To niewątpliwie perełka Kujaw.

Toruń jest jednym z najpopularniejszych centrów turystycznych i kulturowych, miastem o niezwykle różnorodnych walorach i atrakcjach turystycznych – od światowej rangi licznych i unikatowych zabytków architektury, przez wysokiego poziomu zabytki sztuki artystycznej (witrażownictwo, złotnictwo, snycerka, malarstwo i in.), obiekty militarne XIX-wiecznej wielkiej Twierdzy Toruń, atrakcje astronomiczne, sztukę współczesną. Ale najważniejsze, jest to miasto, w którym urodził się i mieszkał Mikołaj Kopernik.

Ratusz

Toruń jest jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych i turystycznych w Polsce, którego średniowieczny zespół miejski został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Liczne zabytki, burzliwa i bogata historia, atrakcje przyrodnicze oraz możliwość aktywnego wypoczynku sprawiają, iż co roku przyjeżdża tu ponad 1,7 miliona turystów.
Rynek jest przepiękny i niejedno miasto mogłoby go pozazdrościć. Zwiedzając nie zapomnijcie kupić toruńskich pierników.  Ich 700-letnia receptura to jedna z tajemnic wypieku pierników. Drugą jest miód, zbierany wyłącznie nad Wisłą. Najpopularniejszym rodzajem przysmaku Torunia jest Katarzynka – piernik, którego kształt jest symbolem sześciu połączonych ze sobą medali.
W Toruniu są dwa muzea piernika: Muzeum Piernika przy ulicy Rabiańskiej oraz Muzeum Toruńskiego Piernika przy ulicy Strumykowej. Myślę, że warto zajrzeć chociaż do jednego z nich.

Ruiny zamku krzyżackiego

Ruiny zamku krzyżackiego

Ruiny zamku krzyżackiego w Toruniu są pozostałościami po pierwszej i jednocześnie najstarszej warowni krzyżackiej na terenie Ziemi Chełmińskiej. Dlatego rozplanowanie zamku toruńskiego (na narysie podkowy) jest inne od typowych zamków krzyżackich, które budowane były  na planie czworoboku.
Teren zamku o powierzchni ok. 1,9 ha jest jedną z trzech części toruńskiego Średniowiecznego Zespołu Miejskiego, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Warto zwiedzić najstarsze piwnice z wystawą i makietą zamku oraz wieżę "toaletową"

Zamek można zwiedzać w godz 10-18, bilet normalny 10 zł.

Dom Mikołaja Kopernika

Oprócz zamku należy udać się do multimedialnego Domu Kopernika. Warto wziąć "audioprzewodnka" i posłuchać o życiu astronoma i o ciekawostkach każdej sali. Kamienica wzniesiona z czerwonej cegły, dzieliła się na część mieszkalną – parter i pierwsze piętro oraz magazynową – wyższe kondygnacje. Dzisiaj w piwnicach znajdują się nowoczesne sale multimedialne z interaktywną ekspozycją wykorzystującą osiągnięcia współczesnego muzealnictwa: aplikację na smartfony, dzięki której można pogłębiać swoją wiedzę związaną z wystawą, rozszerzoną rzeczywistość, kino 4D, hologramy czy projekcje wizualne. Warto, bardzo polecam !

Cyrkiel Jana Heweliusza, najcenniejszy przedmiot muzeum

Dzieło MIkołaja Kopernika "O obrotach sfer niebieskich"

Trzeba udać się aż pod dach, gdzie znajduje się pięknie zachowana średniowieczna więźba dachowa, na której rozgrywa się pokaz rozgwieżdżonego nieba.

Muzeum jest punktem obowiązkowym, należy się tam udać. Nikt nie pożałuje.

Z Torunia jedziemy do Ciechocinka. To znane w całym kraju uzdrowisko to dobre miejsce do odpoczynku. 

Park zdrojowy i tężnie solankowe to dwa miejsca, gdzie każdy znajdzie cichy zakątek, odpocznie i powdycha zdrowia. Co roku przyjeżdża tutaj wielu kuracjuszy i turystów. Podstawą rozwoju uzdrowiska są wody lecznicze: chlorkowo-sodowe, bromkowe, jodkowe, żelaziste, borowe, które pochodzą z licznych na tym terenie źródeł solankowych. 

Fontanna "Grzybek"

Park Zdrojowy

Park Zdrojowy - Fontanna Żaba

muszla koncertowa

Tężnie w Ciechocinku – zespół trzech tężni solankowych, wzniesionych w XIX wieku w Ciechocinku, w województwie kujawsko-pomorskim. Jest to największa tego typu drewniana konstrukcja w Europie. Zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym stanowi Pomnik Historii (wikipedia).

Tężnie solankowe

Ciechocińskie tężnie zostały zaprojektowane przez profesora Akademii Górniczej w Kielcach Jakuba Graffa, w oparciu o źródła solanki odkryte tu jeszcze w drugiej połowie XVIII wieku, chociaż miejscowa ludność wydobyciem i warzeniem soli zajmowała się od dawna, bo już w XIII wieku na mocy zezwoleń danych przez Konrada I mazowieckiego.

Tężnia numer I o długości 648 metrów, pojemności 5000-5800 m3 i tężnia numer II o długości 719 metrów, pojemności ok. 6000-6300 m3 zbudowane zostały w latach 1824-1828, natomiast tężnia numer III o długości 333 metrów, pojemności ok. 2900 m3 powstała w 1859. 

Podstawę tężni stanowią wbite w ziemię dębowe pale w liczbie około 7000, na których umieszczono świerkowo-sosnową konstrukcję wypełnioną tarniną, po której spływa solanka. Ustawione w kształcie podkowy o łącznej długości 1741,5 metrów i każda o wysokości 15,8 metrów. Solanka o stężeniu 5,8% pompowana jest ze źródła nr 11 (tzw. fontanna Grzybek) z głębokości 414,58 m i wtłaczana na szczyt tężni do specjalnych korytek. Dalej solanka przesącza się po ścianach tężni po tarninie i pod wpływem wiatru i słońca paruje, tworząc mikroklimat obfitujący w jod, sód, chlor, brom, dzięki czemu powstało tu naturalne, lecznicze inhalatorium. (wikipedia)

Warto tu przyjść, pospacerować i powdychać zdrowego powietrza. Niestety, nie ma tutaj żadnych rozrywek dla dzieci ani innych atrakcji, które mogą zająć czas. Jest natomiast gdzie się wyciszyć a na tym niektórym z nas na pewno zależy...

Najbardziej znane zabytki Ciechocinka to:
Park Zdrojowy;
Warzelnia soli;
Park Tężniowy;
Dywan Kwiatowy;
Zegar kwiatowy;
Pijalnia wód mineralnych;
Grota solankowa;
Łazienki;
Partery Hellwiga;
Dworek Prezydenta RP;
Teatr Letni;
Skwer przy teatrze (nocą podświetlana fontanna).


Zapraszam na Kujawy, piękne miejsca, piękne widoki, dużo zostaje w pamięci.